Werknemers buitenspel bij wijziging pensioenregeling?

Ondernemingsraden let op! Een incorporatiebeding geeft de ondernemingsraad soms de bevoegdheid om namens de werknemers in te stemmen met het wijzigen van een pensioenregeling.

De kantonrechter van Rechtbank Overijssel deed op 7 november 2023 een uitspraak over de bijzondere rol die een ondernemingsraad kan hebben bij het wijzigen van een pensioenregeling.

Wat speelde in deze zaak?

Verzekeringsmaatschappij Univé wilde de pensioenregeling wijzigen. Univé had een middelloonregeling en wilde deze wijzigen naar een beschikbare premieregeling.  In de cao was de keuzemogelijkheid om de middelloonregeling in beschikbare premieregeling te wijzigen gedelegeerd aan de werkgever en de ondernemingsraad. Via een incorporatiebeding in de arbeidsovereenkomst hebben de werknemers vooraf ingestemd met die keuzemogelijkheid en de wijziging van de pensioenregeling.

Concreet betekent dit dat als de ondernemingsraad instemt met de pensioenwijziging die door de werkgever wordt voorgesteld, de werknemers gebonden zijn aan de gewijzigde pensioenregeling.

Univé wilde de pensioenregeling wijzigen vanwege de kosten. Voor de werknemers werd met de ondernemingsraad een overgangsregeling  afgesproken. De ondernemingsraad stemde in met het wijzigingsvoorstel. Tijdens het traject werd de ondernemingsraad bijgestaan door een actuaris.

Werknemers zijn het niet eens met de wijziging

Een aanzienlijk aantal werknemers was het niet eens met de wijziging. Zij vonden de compensatie te mager. Univé wilde de werknemers niet verder tegemoet komen, waarop 24 werknemers de zaak voorlegden aan de rechter.

Oordeel kantonrechter

De werknemers vingen bot bij de kantonrechter.  De pensioenovereenkomsten tussen de eisers en Univé hield volgens de kantonrechter niet in dat de eisers deelnemen aan een middelloonregeling, maar dat zij deelnemen aan de bij Univé geldende pensioenregeling. In dit geval was geen individuele instemming van de werknemers vereist voor de wijziging omdat bij cao afspraken over de pensioenregeling zijn gemaakt. Daarbij werd in de cao als voorwaarde gesteld dat de ondernemingsraad in moest stemmen met de wijziging. In deze zaak is aan deze voorwaarde voldaan. Vanwege het incorporatiebeding is de cao van toepassing op de individuele arbeidsovereenkomsten, aldus de kantonrechter.

Wat is een incorporatiebeding?

Een incorporatiebeding is een bepaling in de arbeidsovereenkomst van een werknemer waarin de cao op die arbeidsovereenkomst van toepassing wordt verklaard. Vanwege het incorporatiebeding hebben de werknemers vooraf ingestemd met de instemming van de pensioenregeling. Het gaat in dit geval volgens de kantonrechter dan ook niet om een eenzijdige wijziging van de arbeidsovereenkomst/pensioenregeling maar om een tweezijdige wijziging.

Conclusie kantonrechter

De conclusie van de kantonrechter is dat Univé de pensioenregeling rechtsgeldig heeft gewijzigd. De vorderingen van de werknemers worden afgewezen.

Wat kunnen we leren van deze uitspraak?

Deze uitspraak laat zien dat de rol van de ondernemingsraad bij pensioen in het ene geval groter is dan in het andere geval. Het is goed om daar als ondernemingsraad van bewust te zijn. In veel ondernemingsraden zal de benodigde expertise ontbreken om de gevolgen van de wijzigingen van een pensioenregeling te doorgronden. Door het inschakelen van een pensioenexpert kan de ondernemingsraad haar verantwoordelijke taak bij het wijzigingstraject van een pensioenregeling goed uitoefenen.

Vragen of meer informatie?

Heeft u vragen of wilt u een zaak vrijblijvend voorleggen? Wij helpen u graag! Neemt u dan gerust contact op met onze advocaat Ruben Moonen. Hij is per e-mail bereikbaar via ruben.moonen@pellicaan.nl of telefonisch via 088 627 22 20.