Due diligence onderzoek bij overnames

Due diligence onderzoek

Bij de overname van een onderneming wordt in veel gevallen een due diligence onderzoek uitgevoerd voordat de overname plaatsvindt.

De reden hiervoor is gelegen in de onderzoeksplicht die een koper heeft. In beginsel is een verkoper verplicht om bij de verkoop alle relevante informatie over de onderneming te verschaffen die een potentiële koper nodig heeft om een goed beeld te krijgen van de onderneming. Dit laat echter onverlet dat een koper – los van de mededelingsplicht van de verkoper - ook een plicht heeft om zelf onderzoek te doen. Aan deze verplichtingen wordt uitvoering gegeven door het due diligence onderzoek. Verzuimt een koper te voldoen aan zijn onderzoeksplicht, dan loopt hij het risico dat hij eventuele schade niet kan verhalen op de verkoper.

Waar wordt onderzoek naar gedaan

Waar onderzoek naar wordt gedaan, hangt sterk af van de aard van de onderneming die wordt gekocht. In de meeste gevallen omvat het due diligence onderzoek in ieder geval een financieel, een fiscaal en een juridisch onderzoek. De aard van de onderneming kan er echter ook toe leiden dat bijvoorbeeld een milieuonderzoek wordt gedaan. Ook kan het wenselijk zijn om een onderzoek te richten op de commerciële kant van de onderneming.

Tijdens een juridisch onderzoek wordt ingezoomd op diverse zaken. Vragen die in ieder geval aan bod komen, zijn:

• Hoe ziet de juridische structuur van de te kopen onderneming eruit?
• Hoe is de onderneming gefinancierd en welke zekerheden zijn er verschaft aan financiers?
• Hoe is de huisvesting geregeld: heeft de onderneming onroerend goed in eigendom of wordt er gehuurd (en hoe lang loopt dit huurcontract nog)?
• Bevatten de overeenkomsten met de belangrijks afnemer een zogenaamde ‘change of control’ clausule? Op basis van een dergelijke bepaling is een afnemer gerechtigd om een lopend contract per direct te beëindigen indien de onderneming wordt verkocht.
• Lopen er juridische procedures?
• Is de onderneming haar verplichting richting werknemers nagekomen?
• Wat voor pensioenregeling heeft de onderneming? Is de onderneming aangesloten bij het juiste bedrijfstakpensioenfonds?
• Staan de intellectuele eigendomsrechten (zoals merkrechten, domeinnamen etc.) daadwerkelijk op naam van de te kopen onderneming? In de praktijk blijkt maar al te vaak dat deze op naam van verkoper staan (of de natuurlijk persoon achter verkoper).

Verloop van het due diligence proces

Het proces start normaliter met het door onderzoekers uit de diverse disciplines aan verkoper toezenden van een vragenlijst. In deze vragenlijst is ook opgenomen welke documenten dienen te worden aangeleverd.

Aan de hand van deze vragenlijsten zal verkoper een dataroom inrichten waarin alle opgevraagde documenten worden geplaatst. Tegenwoordig is dit bijna altijd een virtuele dataroom. Er zijn diverse providers op de markt die een virtuele dataroom aanbieden.

Na het vullen van de dataroom start het daadwerkelijke onderzoek. Als de onderzoekers vragen hebben, dan kunnen ze deze door middel van een Q&A binnen de omgeving van de virtuele dataroom stellen. Daarnaast worden vaak ook een of meer sessies gehouden tussen de onderzoekers en het management van de onderneming om extra informatie te ontvangen.

Na afronding van het onderzoek wordt een rapport opgesteld dat aan koper wordt verstrekt.

Wat wordt er uiteindelijk met het onderzoek gedaan?

Het due diligence onderzoek legt eventuele risico’s van de overname bloot, de zogenaamde ‘lijken in de kast’.

Indien de geïdentificeerde risico’s zeer ingrijpend zijn (zogenaamde ‘red flags’), kan dit een reden zijn voor koper om helemaal af te zien van de transactie of om een aanzienlijk lagere koopprijs te bieden.

In ieder geval zal het rapport koper helpen om te bepalen welke garanties en/of vrijwaringen hij wenst op te nemen in de koopovereenkomst. Indien bepaalde risico’s zijn blootgelegd, kunnen specifieke vrijwaringen worden bedongen inhoudende dat indien het betreffende risico zich verwezenlijkt, verkoper alle schade van koper die daar mee samenhangt, dient te vergoeden. Uiteraard zal ook dienen te worden gekeken welke zekerheid door verkoper kan worden geboden, opdat het zeker is dat verkoper een claim van koper ook daadwerkelijk kan/zal betalen.

Uw specifieke situatie

Logischerwijs is ieder due diligence onderzoek anders en kunnen andere onderwerpen dan die hierboven zijn beschreven, van belang zijn. Bij Pellicaan Advocaten focussen wij ons op het juridische gedeelte van het onderzoek, maar door ons samenwerkingsverband met accountants en fiscalisten kunnen wij u ook in contact brengen met specialisten op die terreinen, waarna wij in een multidisciplinair team het onderzoek kunnen uitvoeren.

Wilt u meer informatie ontvangen ten aanzien van het due diligence onderzoek, neem dan contact op met een van de advocaten van het M&A team van Pellicaan Advocaten. U kunt ook een e-mail sturen aan info@pellicaan.nl.